Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia
| Cà pháo | |
|---|---|
 | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Plantae |
| (không phân hạng) | Angiospermae |
| (không phân hạng) | Eudicots |
| (không phân hạng) | Asterids |
| Bộ (ordo) | Solanales |
| Họ (familia) | Solanaceae |
| Chi (genus) | Solanum L., 1771 |
| Loài (species) | S. macrocarpon L. |
| Danh pháp nhị phần | |
| Solanum macrocarpon L. | |
| Danh pháp đồng nghĩa | |
| |
Cà pháo (danh pháp nhị phần: Solanum macrocarpon, những thương hiệu đồng nghĩa: Solanum dasyphyllum, Solanum melongena L. var. depressum Bail., Solanum undatum Jacq. non Lam., Solanum integrifolium Poiret var. macrocarpum) là một trong loại cây nhiều năm nằm trong bọn họ Cà (Solanaceae), tuy nhiên thường được trồng lấy trái khoáy dùng thực hiện rau xanh ăn nhập ăn uống ở nhiều nước bên trên toàn cầu như thể cây 1 năm. Về phân loại thực vật học tập của cây này hiện tại chưa xuất hiện sự thống nhất cao trong số tư liệu tuy nhiên đa số đều xếp nó là một trong trở nên chủng của loại cà tím (danh pháp nhị phần: S. melongena), một vài lại xếp nó trở thành một loại riêng biệt.
Bạn đang xem: cà trắng
Mô tả[sửa | sửa mã nguồn]
Cây thân thiện thảo nhẵn nhụi, nẩy trực tiếp hoặc leo, cao cho tới 1,5 m với thân thiện màu sắc tím đen sạm, hóa mộc ở gốc. Các lá hình mác thuôn lâu năm, độ cao thấp 10-30 x 4–15 cm, hoa kể từ White cho tới tím, trái khoáy hình cầu tương đối nén xuống, độ cao thấp 5–6 cm x 7–8 cm, màu sắc kể từ White, vàng cam cho tới tím và có tương đối nhiều phân tử nhỏ. cũng có thể dùng như thể rau xanh ăn trái khoáy thích ăn lá. Chu kỳ trị triển: nhiều năm, vụ thu hoạch lá thứ nhất hoàn toàn có thể sau 40-50 ngày còn trái khoáy ăn được hoàn toàn có thể thu hoạch sau 80-100 ngày.
Phân bố[sửa | sửa mã nguồn]
Cà pháo được trồng khá thịnh hành ở những nước Khu vực Đông Nam Á, Đông Á và nhập cuộc sống có tương đối nhiều tên thường gọi không giống nhau: "garden egg", "aubergine", "Thai brinjal" (tiếng Anh); "melongene", "bringelle" (tiếng Pháp); "Thailändische Aubergine", "Eierfrucht" (tiếng Đức); "berengena", "berenjera" (tiếng Tây Ban Nha); "kayan" (tiếng Myanma); "ai kwa" (tiếng Trung); "abergine", "eierplant" (tiếng Hà Lan); "talong" (tiếng Philippines); "terong" (tiếng Mã Lai); "makeu-a kaou", "makeu-a-keun" (tiếng Thái)... Dường như nó còn được trồng ở những vùng nhiệt đới gió mùa và cận nhiệt đới gió mùa của châu Phi tuy nhiên cũng tài giỏi liệu nhận định rằng này là loại cà không giống.
Trồng trọt[sửa | sửa mã nguồn]
Cà pháo hoàn toàn có thể được trồng ở chừng cao cho tới 600 m. Tại VN, nó hoàn toàn có thể trồng thực hiện nhị vụ: vụ sớm gieo phân tử nhập mon 7 - mon 8, thu hoạch nhập mon 11 – 12; vụ chủ yếu gieo phân tử nhập mon 11 - mon 12, thu hoạch trái khoáy nhập mon 3 – mon 5. Cách thức gieo trồng như sau:
- Ươm hạt: khu đất tơi xốp, nhiều mùn, nhiều đủ chất, sở hữu kỹ năng lưu giữ độ ẩm và nước thải chất lượng, cày bừa thiệt nhỏ, nhặt tinh khiết cỏ dở người, lên luống bằng vận rộng lớn khoảng tầm 1m, cao đôi mươi –25 cm. Dùng phân chuồng hoai mục trộn lẫn đều bên trên mặt mày luống (3 – 4 kg/m²). Do phân tử cà sở hữu vỏ dày và cứng, nhằm phân tử hoàn toàn có thể nảy nõn được, trước lúc gieo phân tử nên ngâm nội địa (nước rét 54 °C nhập 10 phút hoặc nước thông thường nhập đôi mươi – 30 giờ). Lượng phân tử kiểu như gieo là 2g/m², sau thời điểm gieo phủ một tấm rơm rạ mục hoặc rải một tấm trấu mỏng mảnh lên phía trên mặt luống. Sau khi cây nẩy được một – 2 lá nếu như vượt lên dày, tỉa bớt những cây yếu hèn, bị sâu sắc bệnh dịch, đáp ứng từng cây xa nhau 4 – 5 cm. Tưới nước phân chuồng độ đậm đặc 10%, tiếp sau đó sử dụng nước tinh khiết tưới cọ lại rời cháy lá cây con cái. Khi cây con cái được 5 – 6 lá (vụ sớm: sau đôi mươi –25 ngày; vụ chính: sau 25 – 30 ngày) thì đem trồng.
- Trồng cây: bên trên khu đất tơi xốp, có tính pH kể từ 6,5 – 7, nhiều mùn, thuận tiện tưới và xài nước, cày ải, bừa kỹ, nhặt tinh khiết cỏ dở người. Trước khi bừa lượt cuối sử dụng vôi bột (khoảng 30 kg/sào) rắc đều bên trên mặt mày ruộng nhằm xử lý khu đất. Đánh luống rộng lớn 1,2m; cao đôi mươi – 30 cm; rãnh rộng lớn 25 – 30 cm. Mật chừng trồng khoảng tầm 50 x 60 cm (28.000 – 30.000 cây/ha).
- Phân bón: một sào Bắc Sở bón khoảng tầm 900 kg phân chuồng ủ mục; 1,5 kg đạm urê; 10 kg supe lân; 1 kg kali sunphát. Bón lót 50% lượng phân rằng bên trên, trượt hốc sâu sắc 15 cm, cho tới phân nhập hốc trộn lẫn đều với khu đất trước lúc trồng; bón cổ động kể từ sau thời điểm trồng 7 – 10 ngày trở cút, sau từng lượt thu hoạch ngược lại bón một lượt phân để giữ lại cho tới cây sở hữu hoa liên tiếp.
- Chăm sóc: sau thời điểm trồng cần thiết tưới nước đầy đủ độ ẩm, nhiệt độ khu đất quí thống nhất cho tới cây nhập xuyên suốt thời hạn phát triển là 80%. Nước phân cơ học cần phải ủ trước lúc đem tưới.
Một số vùng trồng cà pháo ngon nổi tiếng là thị trấn Nghi Lộc (Nghệ An), Láng (Hà Nội), Cái Sắn (huyện Tân Hiệp, Kiên Giang), thị trấn Lục Yên (Yên Bái)...
Xem thêm: muối hành củ
Thành phần dinh cơ dưỡng[sửa | sửa mã nguồn]
| Thành phần | Quả tươi | Cà muối bột chua |
|---|---|---|
| Nước | 92 g | 77 g |
| Protein | 1 g | 1,2 g |
| Chất béo | 0,2 g | - |
| Chất xơ | 0,8 g | 1,9 g |
| Phosphor | 2 mg | - |
| Calci | 11 mg | - |
| Khoáng chất | 0,5 g | - |
| Acid Lactic | - | 1,8 g |
| Ca-lo | 24 | 13 |
Ngoài đi ra cà pháo còn tồn tại lân; magiê; kali; natri, lưu huỳnh; sắt; mangan; kẽm; đồng (kim loại); Iod; caroten (tiền Vi-Ta-Min A); Vi-Ta-Min B1, B2, C, Phường và chất nhầy nhớt.
Sử dụng[sửa | sửa mã nguồn]
Quả vừa vặn cho tới thông thường được chế trở nên bên dưới dạng nấu nướng, như nhập khoản cà ri. Lá non hoàn toàn có thể ăn ở dạng tươi tỉnh, luộc hoặc nấu nướng.
Xem thêm: gap nhau lam ngo chien thang
Ở VN, đa số chỉ mất trái khoáy được dùng nhập ăn uống, thịnh hành nhất là muối bột chua (muối nén hoặc muối bột nước), muối bột xổi với khoản "cà dìm muối". Tuy nhưng nhiều người tin cẩn rằng cà là thức ăn hoàn toàn có thể tác động ko chất lượng cho tới mức độ khoẻ nên thông thường ko ăn cà khi thể trạng yếu hèn hoặc bị bệnh dịch. Cách thức muối bột cà:
- Sơ chế: sau thời điểm thu hoạch, trải cà đi ra bầy đi ra nắng và nóng trong tầm 3 - 4 giờ đồng hồ đeo tay (tùy cường độ nắng) cho tới vừa vặn se mặt mày. Lột vứt cuống bằng phương pháp sử dụng dao mỏng mảnh, sắc rời không còn cuống hoặc nhằm lại khoảng tầm 1/2 cm rồi cạo nhẹ nhàng phần vỏ xanh xao của cuống. Khi rời cuống cần thiết chú ý ko phạm nên trái khoáy nhằm cà không bị rạm, lỗi khi muối bột.
- Muối nén: là cơ hội muối bột cà truyền thống cuội nguồn và xưa nhất ở miền Bắc. Dùng vại, lu... mồm rộng lớn nhằm muối bột, cứ một tấm cà rải một tấm muối bột. Dùng một tấm ham mê rổ dày hoặc cả một tấm mộc mỏng mảnh ném lên lớp cà bên trên nằm trong rồi cho tới vật nặng trĩu (tảng đá, cối đá nhỏ...) nén chặt cà, đậy nắp lại nhằm trong tầm 15 - đôi mươi ngày là được. Cà muối bột Theo phong cách này hoàn toàn có thể dự trữ được nhập thời hạn lâu năm.
- Muối nước: đung nóng nhằm nguội nước muối bột (nồng chừng khoảng tầm 30 - 70 g muối bột trong một lít nước). Dùng hũ, vại...mồm rộng lớn rồi cho tới cà nhập, sử dụng vài ba nan tre mỏng mảnh hoặc một tấm ham mê rổ hoặc một phiến nặng trĩu vừa vặn đầy đủ đè lên trên mặt mày cà sao cùng với nước muối bột cao hơn nữa mặt mày cà khoảng tầm 5 cm. Trong quy trình muối bột, nếu như thấy mực nước muối bột rút xuống thì bổ sung cập nhật thêm thắt nước muối bột nhập nhằm lưu giữ mực nước. Nếu cà nổi lên bề ngoài nước muối bột cà sẽ ảnh hưởng rạm lại tự hóa học tannin nhập trái khoáy cà bị oxy hoá khi xúc tiếp với ko khí[1], mất mặt mỹ quan tiền và dễ dàng lỗi. Muối cà Theo phong cách này hoàn toàn có thể cho thêm nữa tỏi lột vỏ thái lát mỏng mảnh và gừng cạo vỏ rời sợi (khoảng 50 g từng loại cho tới 1ckg cà). Nếu sau 3 - 4 ngày, mặt mày nước muối bột nổi lên lớp váng mỏng mảnh thì nước muối bột cà ko đầy đủ chừng đậm quan trọng, xử lý bằng phương pháp thay cho nước muối bột không giống có tính đậm cao hơn nữa. Cà muối bột Theo phong cách này trong khoảng 10 ngày (tuỳ chừng đậm của nước muối) là hoàn toàn có thể vừa vặn chua nhằm ăn. Nếu nước rất nhiều muối bột, cà tiếp tục lâu chua; vượt lên không nhiều muối bột cà tiếp tục thời gian nhanh chua tuy nhiên dễ dàng hỏng lỗi. Trong quy trình bảo vệ cũng cần được đáp ứng cà ko nổi lên phía trên mặt nước.
- Muối xổi: tương tự động cơ hội muối bột nước tuy nhiên hỗn hợp nước muối bột có tính đậm thấp nhằm cà hoàn toàn có thể chua trong khoảng 2 - 3 ngày.
- Thưởng thức: cà pháo muối bột hầu hết sử dụng ăn thẳng lộn với nước chấm như nước mắm nam ngư, mắm tôm, tương..., thông thường kết phù hợp với canh rau xanh đay, mùng tơi hoặc nước rau xanh muống luộc nhập bữa tiệc. Dường như còn hoàn toàn có thể chế trở nên thêm thắt như dầm tương, dìm dấm lối....
Cà cũng hoàn toàn có thể muối bột cùng theo với rau xanh cải dưa và ngoài các cơ hội dùng thịnh hành nhập ăn uống rằng bên trên, cà pháo còn được ăn sinh sống hoặc thực hiện mắm cà.
Y học tập truyền thống cổ truyền cũng dùng cây cà pháo thực hiện dung dịch nhập một vài loại thuốc.
Bình luận